Urazy stawu skokowego - jakie są rodzaje i jak je leczyć?
Dlaczego dochodzi do skręcenia kostki?
Urazy stawu skokowego należą do najczęstszych kontuzji narządu ruchu, szczególnie u osób aktywnych fizycznie. Najbardziej typowym mechanizmem jest skręcenie inwersyjne, potocznie określane jako „skręcenie kostki”, czyli nadmierne zgięcie podeszwowe i przywiedzenie stopy, prowadzące do uszkodzenia struktur bocznych stawu skokowego.
Do urazów najczęściej dochodzi podczas sportów wymagających nagłych zmian kierunku lub lądowania po skoku – koszykówka, siatkówka, piłka nożna, piłka ręczna, lekkoatletyka czy sporty zimowe. Poza bezpośrednim urazem, do uszkodzeń stawu skokowego mogą predysponować:
wady budowy stopy (np. stopa końsko-szpotawa, nadmierna pronacja), osłabienie mięśni stabilizujących staw, przebyte wcześniej urazy stawu,choroby metaboliczne (np. cukrzyca – zmniejszone czucie głębokie, neuropatia), otyłość, zaburzenia propriocepcji , uwarunkowania hormonalne i płciowe – kobiety są bardziej narażone z uwagi na większą elastyczność więzadeł oraz zmiany hormonalne wpływające na stabilność stawową .
Jakie są rodzaje urazów stawu skokowego?
Urazy stawu skokowego dzieli się ogólnie na:
- Skręcenia (zwichnięcia) – bez trwałego przemieszczenia kości, ale z uszkodzeniem więzadeł.
- Zwichnięcia właściwe – z trwałym przemieszczeniem powierzchni stawowych.
- Złamania – obejmujące kości tworzące staw skokowy górny (kość skokowa, piszczelowa, strzałkowa).
W literaturze medycznej stosuje się również klasyfikację skręceń według stopnia uszkodzenia tkanek:
Stopień I (lekki) – mikrourazy włókien więzadłowych, bez niestabilności stawu.
Stopień II (umiarkowany) – częściowe rozerwanie więzadła, umiarkowana niestabilność i obrzęk.
Stopień III (ciężki) – całkowite przerwanie więzadła, znaczna niestabilność, obrzęk i ograniczenie ruchu.
Najczęściej narażoną na uszkodzenia strukturą jest więzadło skokowo strzałkowe przednie (ATFL). Drugim co do kolejności częstowtliwości urazów jest więzadło piętowo strzałkowe (CFL) , a najrzadziej urazom ulega więzadło skokowo strzałkowe tylne (PTFL), oraz przy rzadkich urazch ewersyjnch po stronie przyśrodkowej stawu skokowego więzadło trójgraniaste.
- Uwaga: Jeśli ból i obrzęk w obrębie kostki nie ustępują po kilku dniach, pojawia się trudność w chodzeniu lub uczucie niestabilności – to znak, że czas na specjalistę.
Diagnostyka i leczenie
Podstawą diagnostyki jest dokładny wywiad i badanie kliniczne . W przypadkach bardziej zaawansowanych wskazane są badania obrazowe:
- RTG (wykluczenie złamań)
- USG (ocena więzadeł)
- MRI (w przypadku podejrzenia uszkodzeń chrząstki, kompleksu ścięgien, innych tkanek miękkich).
W przypadku skręceń I i II stopnia zazwyczaj stosuje się leczenie zachowawcze:
- unieruchomienie (orteza lub opaska elastyczna)
- metoda PRICE (Protection, Rest, Ice, Compression, Elevation)
- farmakoterapia przeciwbólowa i przeciwzapalna
- fizjoterapia
Urazy III stopnia mogą wymagać leczenia operacyjnego, zwłaszcza przy znacznej niestabilności stawu. Po leczeniu wdrażana jest rehabilitacja ukierunkowana na przywrócenie pełnego zakresu ruchu, siły mięśniowej i propriocepcji.
Czas rehabilitacji zależy od stopnia urazu:
- I stopień – 1–3 tygodnie,
- II stopień – 3–6 tygodni,
- III stopień – od 6 tygodni do kilku miesięcy (po leczeniu operacyjnym może być dłuższy)
Rokowania są zazwyczaj dobre, choć w przypadku nieprawidłowego leczenia mogą wystąpić powikłania: przewlekła niestabilność stawu skokowego, ból, nawroty skręceń czy zmiany zwyrodnieniowe.
Jak fizjoterapeuta może Ci pómoc?
W Fizjokraków kładziemy nacisk nie tylko na usunięcie bólu, ale też na przywrócenie pełnego zakresu ruchu, siły mięśniowej i propriocepcji, aby zminimalizować ryzyko nawrotów. Dlatego oferujemy kompleksową pomoc, która zaczyna się od dokładnej diagnostyki, a kończy na powrocie do pełnej sprawności.
Oto, jak możemy Ci pomóc:
–
czyli nowoczesne podejście do treningu funkcjonalnego, który wspiera regenerację i zapobiega nawrotom.
Podsumowanie
Skręcenie kostki to uraz, który – odpowiednio leczony – zazwyczaj rokuje dobrze. Najważniejsze to prawidłowa diagnoza, kompleksowa terapia i systematyczna rehabilitacja. W Fizjokraków łączymy doświadczenie, nowoczesne metody i empatię, by pomóc Ci wrócić do pełnej aktywności.
Bibliografia
- Fong DTP, Hong Y, Chan LK, Yung PSH, Chan KM. A systematic review on ankle injury and ankle sprain in sports. Sports Med.
- Hertel J. Functional anatomy, pathomechanics, and pathophysiology of lateral ankle instability. J Athl Train.
- Lynch SA. Assessment and treatment of ankle sprains. BMJ.
- Beynnon BD, Renström PA, Alosa DM, Baumhauer JF, Vacek PM. Ankle ligament injury risk factors: a prospective study. Am J Sports Med.
- Gribble PA, Delahunt E, Bleakley C, et al. Evidence review for the 2016 International Ankle Consortium consensus statement. Br J Sports Med.
- Karlsson J, Eriksson BI, Renström P. Subtalar ankle instability. Scand J Med Sci Sports.
- Valderrabano V, Hintermann B, Horisberger M, Fung TS. Ligamentous posttraumatic ankle osteoarthritis. Am J Sports Med.
Więcej Artykułów
Dowiedz Się Więcej o Sobie







