Kolano skoczka – jak leczyć i wrócić do sportu bez bólu?
Czym jest "Kolano skoczka"?
„Kolano skoczka”, czyli tendinopatia więzadła rzepki, to przeciążeniowe uszkodzenie więzadła rzepki, najczęściej w miejscu jego przyczepu do dolnego bieguna rzepki. Problem występuje głównie u osób aktywnych sportowo – siatkarzy, koszykarzy, biegaczy czy osób trenujących siłowo. Typowym objawem jest ból przedniej części kolana nasilający się podczas skoków, lądowania, przysiadów czy długiego siedzenia z ugiętymi kolanami.
Diagnostyka i różnicowanie
Rozpoznanie stawia się na podstawie wywiadu i badania klinicznego. Badania obrazowe (USG, MRI) służą jedynie potwierdzeniu diagnozy i wykluczeniu innych przyczyn bólu przedniego kolana.
Warto pamiętać, że ból pod rzepką różni się od bólu nad rzepką (który zwykle dotyczy tendinopatii mięśnia czworogłowego). U młodzieży częściej występują choroby przyczepów kostnych (Osgood-Schlatter czy Sinding-Larsen-Johansson), które wymagają innego podejścia. Objawy mogą być też obustronne, co zwykle wiąże się z globalnym przeciążeniem lub błędami treningowymi.
Kiedy pilnie do lekarza?
W przypadku nagłego „trzasku” w kolanie, wyczuwalnej przerwy w ścięgnie czy niemożności aktywnego wyprostu nogi należy niezwłocznie zgłosić się do specjalisty – może to być zerwanie więzadła rzepki.
- Siedzący tryb życia
- Zła ergonomia pracy
- Przeciążenia mechaniczne (dźwiganie, skręty tułowia)
- Otyłość
- Stres i zaburzenia psychosomatyczne
Jak przebiega leczenie?
Podstawą terapii jest odpowiednio prowadzony program ćwiczeń:
- Izometryki na ból (np. 5×45 s nacisku w wyproście lub lekkim zgięciu) – często dają szybką ulgę i poprawę „czucia” mięśnia.
- HSR – heavy slow resistance (wolne, ciężkie przysiady/wyprosty, 3–4×/tydz., progres obciążenia) lub ekscentryki na skosie 25° – najlepsze długoterminowo. Prowadzimy monitoring bólu (dopuszczalne 0–3/10 w trakcie, bez „zemsty” bólu następnego dnia).
- Korekty obciążeń i techniki skoku/biegu, praca nad biodrem i tułowiem, stopniowy powrót do skoków (plyometria).
Metody wspomagające to fala uderzeniowa (ESWT) lub iniekcje biologiczne (PRP), które mogą być rozważane w trudnych przypadkach. Iniekcje sterydowe nie są zalecane ze względu na gorsze efekty długoterminowe. Leczenie operacyjne (artroskopowe oczyszczenie zmienionej tkanki) rozważa się dopiero po 3–6 miesiącach nieskutecznej rehabilitacji.
- Uwaga: Jeśli bóle nie ustępują po kilku dniach, pojawia się trudność w funkcjonowaniu – to znak, że czas na specjalistę.
Rehabilitacja i powrót do aktywności
Rehabilitacja przebiega etapowo:
0–6 tygodni (faza objawowa): redukcja bólu, izometryka, ograniczenie obciążeń, praca nad mobilnością.
6–12 tygodni (faza przebudowy): HSR i ćwiczenia ekscentryczne z progresją, kontrola jakości ruchu, pierwsze elementy plyometrii.
12–24 tygodnie (faza powrotu): pełna siła mięśniowa, intensywna plyometria, specyficzne ćwiczenia sportowe.
Po zabiegu: szybki powrót do chodu, a następnie progresja zgodnie z zaleceniami chirurga.
Kiedy można wrócić do codziennych aktywności?
- Prowadzenie samochodu – gdy ból pozwala na mocne hamowanie – zwykle od razu lub po kilku dniach.
- Powrót do biegania – po zmniejszeniu bólu i przywróceniu siły mięśniowej – zazwyczaj 8–12 tygodni.
- Powrót do sportu – dopiero gdy testy funkcjonalne i skoczność są na poziomie ≥90% strony zdrowej, a wynik kwestionariusza VISA-P wynosi ≥80–90 (zwykle po 3–6 miesiącach).
Jak fizjoterapeuta może Ci pómoc?
W Fizjokraków prowadzimy pacjentów z kolanem skoczka od pierwszej wizyty aż do bezpiecznego powrotu do sportu. Dlatego oferujemy kompleksową opiekę dopasowaną do Twojej sytuacji:
Oto, jak możemy Ci pomóc:
–
trening plyometryczny, kontrola techniki skoków i indywidualny dobór obciążeń.
–
czyli nowoczesne podejście do treningu funkcjonalnego, który wspiera regenerację i zapobiega nawrotom.
Podsumowanie
Najskuteczniejszą „terapią podstawową” pozostają ćwiczenia z odpowiednią progresją obciążeń (izometryki → HSR/ekscentryki) oraz mądre zarządzanie treningiem. ESWT i iniekcje mają rolę pomocniczą i wybiórczą; zabieg rozważa się po niepowodzeniu leczenia zachowawczego. Bezpieczny powrót do sportu opiera się na kryteriach funkcjonalnych i VISA-P, a nie na samej liczbie tygodni.
Bibliografia
Kongsgaard, M., Kovanen, V., Aagaard, P., Doessing, S., Hansen, P., Laursen, A. H., Kaldau, N. C., Kjaer, M., & Magnusson, S. P. (2009). Corticosteroid injections, eccentric decline squat training and heavy slow resistance training in patellar tendinopathy. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 19(6), 790-802. doi:10.1111/j.1600-0838.2009.00949.x PubMed
Sprague, A. L., Couppé, C., Pohlig, R. T., Snyder-Mackler, L., & Grävare Silbernagel, K., et al. (2021). Pain-guided activity modification during treatment for patellar tendinopathy: a feasibility and pilot randomized clinical trial. Pilot and Feasibility Studies, 7, Article 58. doi:10.1186/s40814-021-00792-5 BioMed Central
[Autorzy nieznani w podanym dostępie]. (2023?). The effectiveness of shockwave therapy on patellar tendinopathy, Achilles tendinopathy, and plantar fasciitis: a systematic review and meta-analysis. PubMed. (PMID: 37662911) PubMed
Fitzpatrick, J., Bulsara, M., O’Malley, R., Zheng, M. H. (2019). Platelet-Rich Plasma for Patellar Tendinopathy: A Randomized Controlled Trial of Leukocyte-Rich PRP or Leukocyte-Poor PRP Versus Saline. PMID: 31038979.
Więcej Artykułów
Dowiedz Się Więcej o Sobie







