Niespecyficzny ból pleców LBP – objawy, leczenie i rehabilitacja
Ból pleców? To nie musi być dyskopatia, zobacz jaka jest jego przyczyna.
Rwa kulszowa – jak rozpoznać i skutecznie leczyć?
Czym jest rwa kulszowa?
Rwa kulszowa (łac. ischialgia) – to zespół bólowy wynikający z ucisku lub podrażnienia nerwu kulszowego, który jest najdłuższym i najgrubszym nerwem w ciele człowieka. Nerw ten wychodzi z dolnej części kręgosłupa (segmenty L4-S3) i przebiega przez pośladek, tylną część uda, łydkę, aż do stopy. Objawy rwy kulszowej są wynikiem zaburzenia funkcji korzeni nerwowych lub samego pnia nerwu i mogą prowadzić do znacznego ograniczenia sprawności pacjenta.
Przyczyny i mechanizmy patologiczne
Rwa kulszowa nie jest chorobą samą w sobie, lecz objawem towarzyszącym różnym jednostkom chorobowym. Najczęstsze przyczyny to:
- Przepuklina jądra miażdżystego – najczęstsza przyczyna, powodująca ucisk mechaniczny na korzeń nerwowy
- Zwężenie kanału kręgowego (stenoza) – związane z procesami zwyrodnieniowymi
- Zespół mięśnia gruszkowatego (piriformis syndrome) – ucisk nerwu przez nadmiernie napięty mięsień pośladkowy
- Zwyrodnienia krążków międzykręgowych – prowadzące do niestabilności i przewlekłego stanu zapalnego
- Urazy, guzy, choroby zapalne – np. ropień nadtwardówkowy, nowotwory kręgosłupa
Ucisk na korzenie nerwowe prowadzi do zaburzenia przewodnictwa nerwowego, odczynu zapalnego i objawów neurologicznych.
- Siedzący tryb życia
- Zła ergonomia pracy
- Przeciążenia mechaniczne (dźwiganie, skręty tułowia)
- Otyłość
- Stres i zaburzenia psychosomatyczne
Objawy kliniczne i diagnostyka
Objawy rwy kulszowej obejmują:
- ból promieniujący od krzyża wzdłuż kończyny dolnej, zwykle jednostronny,
- mrowienie, drętwienie i pieczenie w nodze,
- osłabienie siły mięśniowej,
- zaburzenia odruchów (np. zniesienie odruchu skokowego),
- nasilenie bólu przy kaszlu, kichaniu lub pochylaniu się.
Objaw Lasegue’a (ból przy unoszeniu wyprostowanej nogi) jest jednym z podstawowych testów diagnostycznych.
Diagnostyka opiera się na:
- Wywiadzie i badaniu neurologicznym (objaw Lasegue’a, objaw Bragarda).
- Badaniach obrazowych: MRI (najbardziej czułe), TK, RTG (pomocniczo).
- Elektromiografii (EMG) – w różnicowaniu neuropatii.
- Uwaga: Jeśli bóle nie ustępują po kilku dniach, pojawia się trudność w funkcjonowaniu – to znak, że czas na specjalistę.
Rehabilitacja i leczenie
Leczenie rwy kulszowej zależy od przyczyny i nasilenia objawów. Najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze:
Farmakoterapia:
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ).
- Miorelaksanty – np. tolperyzon.
- Leki przeciwbólowe i neuropatyczne – pregabalina, duloksetyna.
Fizjoterapia i rehabilitacja:
- Terapia metodą McKenziego – poprawa mechaniki kręgosłupa.
- Mobilizacje i manipulacje w obrębie kręgosłupa lędźwiowego.
- Ćwiczenia wzmacniające mięśnie core (mięśnie głębokie tułowia).
- Fizykoterapia: TENS, krioterapia, ultradźwięki.
Postępowanie inwazyjne (w ciężkich przypadkach):
- Blokady korzeni nerwowych (sterydy).
- Przezskórna nukleoplastyka.
- Mikrodiscektomia – chirurgiczne usunięcie przepukliny.
Czas powrotu do pełnej aktywności zależy od ciężkości uszkodzenia oraz zastosowanego leczenia. Większość pacjentów przy odpowiednim leczeniu zachowawczym wraca do pełnej sprawności w ciągu 4–6 tygodni. W przypadku nawrotów kluczowe jest wdrożenie działań profilaktycznych:
- Regularna aktywność fizyczna.
- Ergonomia pracy (np. korekta pozycji siedzącej).
- Unikanie dźwigania i gwałtownych ruchów.
- Wzmacnianie mięśni brzucha i grzbietu.
Jak fizjoterapeuta może Ci pómoc?
W Fizjokraków skupiamy się na bezpiecznym zmniejszeniu bólu i przywróceniu pełnej sprawności. Dlatego oferujemy kompleksową opiekę dopasowaną do Twojej sytuacji:
Oto, jak możemy Ci pomóc:
–
czyli nowoczesne podejście do treningu funkcjonalnego, który wspiera regenerację i zapobiega nawrotom.
Podsumowanie
Rwa kulszowa to bolesny, ale zazwyczaj w pełni odwracalny problem. Kluczem jest szybka diagnostyka, odpowiednia fizjoterapia i konsekwentna praca nad stabilizacją kręgosłupa. Większość pacjentów wraca do pełnej sprawności w ciągu kilku tygodni, a profilaktyka – aktywność fizyczna, ergonomia pracy i mocny gorset mięśniowy – pozwalają uniknąć nawrotów.
Bibliografia
- Brinjikji W. et al. (2015). „Imaging Features of Spinal Degeneration.” AJNR Am J Neuroradiol.
- Bogduk N. (2005). „Clinical Anatomy of the Lumbar Spine and Sacrum.”
- Lewandowski M., Kiebzak W. (2014). „Rehabilitacja medyczna.” PZWL.
- Śliwiński Z. (2011). „Diagnostyka i leczenie zespołów bólowych kręgosłupa.” RehaKultura.
- Vroomen P. et al. (2002). „Diagnosis of lumbar radiculopathy: value of history and physical examination.” J Neurol Neurosurg Psychiatry.
Więcej Artykułów
Dowiedz Się Więcej o Sobie
Dyskopatia kręgosłupa lędźwiowego – charakterystyka, przyczyny i leczenić?
Poznaj sprawdzone metody leczenia stosowane przez naszych specjalistów.
Staw krzyżowo-biodrowy – ukryta przyczyna bólu pleców i miednicy
Poznaj najważniejsze przyczyny bólu stawu i sprawdź, jak odróżnić go od rwy kulszowej czy bólu pleców.
Zerwanie ACL — szybki przewodnik dla pacjentów
Dowiedz się jak krok po kroku wygląda powrót do sprawności twojego kolana.
Ból kolana podczas biegania – co oznacza Kolano Biegacza i jak je leczyć
Odkryj jak odróżnić kolano biegacza od ITBS i jakie metody leczenia działają najskuteczniej.
Urazy stawu skokowego - jakie są rodzaje i jak je leczyć?
Nie bagatelizuj skręconej kostki – sprawdź, jak szybko wrócić do sprawności.